Khi một chó quá nóng và không thể giảm nhiệt độ cơ thể bằng cách thở hổn hển, chó sẽ bị say nắng hay còn gọi là sốc nhiệt – có thể gây tử vong. Hướng dẫn này của Huấn Luyện chó Tuấn Anh sẽ cung cấp cho bạn thông tin về nguyên nhân, dấu hiệu và triệu chứng chó bị sốc nhiệt, cũng như các điều trì và mẹo để tránh đột quỵ do say nắng ở chó.
Sốc nhiệt ở chó là gì?
Mặc dù phổ biến hơn vào những tháng mùa hè, nhưng sốc nhiệt ở chó có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong năm. Tuy nhiên, nó có thể xảy ra đột ngột và không có nhiều cảnh báo.
Không giống như con người chúng ta, chó không phản ứng với nhiệt theo cùng một cách. Con người chúng ta điều chỉnh nhiệt độ cơ thể thông qua nhiều tuyến mồ hôi trên khắp cơ thể. Trong khi chó chỉ có một vài tuyến mồ hôi nằm ở miếng lót chân và xung quanh mũi của chúng, nhưng chỉ có tác dụng giúp phân tán nhiệt ở mức tối thiểu. Để tự làm mát, vật nuôi của chúng ta giải phóng nhiệt chủ yếu bằng cách thở hổn hển.
Khi chó không thể tự làm mát bằng cách thở hổn hển, tình trạng tăng thân nhiệt (và bệnh liên quan đến nhiệt) có thể xảy ra. Tăng thân nhiệt là khi nhiệt độ cốt lõi của cơ thể tăng trên phạm vi bình thường là 39,0 độ C.
Chó bị sốc nhiệt có giống với căng thẳng nhiệt và kiệt sức do nhiệt?
Có ba dạng tăng thân nhiệt khác nhau. Trong khi nhiều người sử dụng các thuật ngữ này thay thế cho nhau, có sự khác biệt giữa các điều kiện, mỗi điều kiện khác nhau về mức độ nghiêm trọng của chúng.
Căng thẳng nhiệt có liên quan đến tăng cảm giác khát và thở hổn hển. Chó có nhận thức về tinh thần và nói chung có thể di chuyển.
Kiệt sức vì nóng là một dạng căng thẳng nhiệt nghiêm trọng hơn. Nó có liên quan đến sự gia tăng đáng kể cơn khát, suy nhược chung và thở hổn hển. Chó cũng được phát hiện là có nhận thức về tinh thần nhưng quá yếu, mệt mỏi để phản ứng, và có thể không đi lại được hoặc có thể ngã quỵ.
Sốc nhiệt hay say nóng là loại tăng thân nhiệt nghiêm trọng nhất. Nó xảy ra khi nhiệt độ vật nuôi của bạn đạt 41 độ hoặc cao hơn. Ở nhiệt độ này, các rối loạn chức năng thần kinh, và các cơ quan xảy ra. Khi nhiệt độ của chúng đạt đến 43 độ hoặc cao hơn, nó sẽ làm tan chảy các protein tạo nên nền tảng của tất cả các tế bào trong cơ thể. Mặc dù không có thời điểm xác định mà các hệ thống này bị lỗi, nhưng nhiệt độ cao hơn và thời gian tiếp xúc với nhiệt lâu hơn sẽ dẫn đến rối loạn chức năng cơ quan nhiều hơn và nguy cơ tử vong có thể xảy ra.
Tác động của sốc nhiệt rất nặng nề, và trong mọi trường hợp, ngay cả khi nghi ngờ bị shock nhiệt, cần phải điều trị ngay lập tức vì mỗi giây tạo ra sự khác biệt đáng kể cho kết quả.
Những dấu hiệu và triệu chứng chó bị sốc nhiệt là gì?
Có một số dấu hiệu và triệu chứng của bệnh say nóng ở chó cần chú ý. Các dấu hiệu ban đầu của chó bị say nóng sẽ biểu hiện bao gồm, một số hoặc tất cả những điều sau:
Nhiệt độ cơ thể cao
Bồn chồn hoặc kích động
Thở hổn hển hoặc khó thở quá mức
Chảy nước dãi, nước bọt thường rất đặc
Thay đổi màu lưỡi (đỏ đậm, nhạt, tím hoặc xanh lam)
Khi tình trạng xấu đi, các dấu hiệu và triệu chứng tiến triển bao gồm:
Nôn mửa hoặc tiêu chảy (có thể có máu)
Tăng nhịp tim
Hôn mê hoặc suy sụp
Chóng mặt – gặp khó khăn khi đi trên một đường thẳng?
Rung cơ
Co giật
Vô thức
Tại sao chó bị sốc nhiệt?
Có rất nhiều yếu tố và tình huống góp phần giải thích tại sao chứng shock nhiệt xảy ra ở chó. Những yếu tố này chủ yếu là xung quanh điều kiện môi trường, tuy nhiên, một số vật nuôi có nguy cơ gia tăng do giống của chúng hoặc các lý do y tế đã có từ trước.
Nhân tố môi trường
Các điều kiện môi trường đóng góp bao gồm:
Nhiệt độ cao
Độ ẩm cao
Thiếu luồng không khí / thông gió thích hợp
Không có đủ bóng râm
Không có nước uống hoặc không đủ nước uống
Tập thể dục, vận động quá sức
Không quen với thời tiết nóng. Chó có thể mất đến 60 ngày để thích nghi với những thay đổi đáng kể về nhiệt độ
Vật nuôi bị bỏ lại trong nhà / nhà để xe đóng cửa không có máy lạnh
Giống và các yếu tố y tế tồn tại từ trước
Mặc dù tất cả các vật nuôi đều có thể có nguy cơ bị shock nhiệt, nhưng có một số vật nuôi dễ bị đột quỵ hơn. Những vật nuôi này bao gồm:
Tuổi già (trên 7 tuổi với giống chó lớn và trên 14 tuổi với giống chó nhỏ)
Lông dày hoặc dài
Chó thừa cân béo phì
Những con chó cực kỳ năng động hoặc làm việc săn bắn, chẳng hạn như chó chăn cừu và chó săn mồi
Giống chó Brachycephalic (còn được gọi là chó mặt xệ, mặt phẳng). Lỗ mũi nhỏ hơn và hẹp hơn, vòm miệng mềm dài, đường thở kém phát triển và nhỏ hơn kết hợp với nhau làm ngăn chặn luồng không khí lưu thông hiệu quả. Có nghĩa là chúng này phải vật lộn để làm mát bản thân. Giống chó Brachycephalic có nguy cơ bị đột quỵ nhiệt cao hơn 146% so với bất kỳ giống chó nào khác. Điều này cần phải được xem xét, vì chỉ cần ngồi ở quán cà phê với chú chó cưng của bạn trong một ngày nắng nóng cũng có thể gây ra shock nhiệt.
Chó bị bệnh hô hấp hoặc các vấn đề về hô hấp, chẳng hạn như tê liệt thanh quản (dây thanh quản) hoặc khí quản bị xẹp
Chó mắc bệnh tim mạch
Mất nước
Mất bao lâu để một con chó chết vì sốc nhiệt?
Mặc dù không có khoảng thời gian nhất định về vấn đề mất bao lâu để một con chó chết vì shock nhiệt, nhưng cái chết có thể xảy ra trong vòng một giờ. Điều này đặc biệt xảy ra đối với những con chó dễ bị say nóng. Tuy nhiên, đã có trường hợp chó đã qua đời chỉ trong vòng 15 phút kể từ khi bắt đầu phát bệnh
Đột quỵ do nhiệt dẫn đến suy đa cơ quan, cứ mỗi cơ quan bị ảnh hưởng thì tiên lượng giảm 25%. Nếu không được điều trị, khả năng hồi phục sau đột quỵ gần như không tồn tại. Một số con chó có thể hồi phục hoàn toàn sau đột quỵ nếu nó được phát hiện và điều trị sớm. Trong khi những con chó khác có thể bị tổn thương vĩnh viễn các cơ quan và phải điều trị suốt đời.
Hướng dẫn cách điều trị sốc nhiệt ở chó
Đột quỵ do nhiệt là một tình trạng nghiêm trọng đe dọa tính mạng, cần được điều trị ngay lập tức để tăng cơ hội sống sót. Nếu bạn cho rằng thú cưng của mình đang bị say nắng và có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào ở trên, hãy làm theo các bước sau và đến gặp bác sĩ thú y ngay lập tức:
Đưa chó ra khỏi môi trường nóng
Dần dần hạ nhiệt độ cơ thể của chó bằng cách dùng vòi hoặc xô làm ướt chúng (tránh mặt), quạt thổi qua da ẩm sẽ giúp làm mát. Không quấn khăn ướt xung quanh chúng vì nó sẽ giữ nhiệt cố gắng thoát ra.
Không tắm nước đá (điều này có thể làm lạnh quá nhanh và gây co thắt mạch máu làm giảm khả năng làm mát của chúng)
Làm ướt các khu vực xung quanh chó cũng có thể giúp giảm nhiệt độ môi trường xung quanh
Cung cấp nước
Gặp bác sĩ thú y ngay lập tức. Ngay cả khi thú cưng có vẻ đang hồi phục hoặc bạn chỉ nghi ngờ chúng bị say nắng, điều quan trọng là phải đi khám bác sĩ thú y.
Sau khi bạn đến bác sĩ thú y địa phương hoặc bệnh viện cấp cứu động vật gần nhất, bác sĩ thú y sẽ đánh giá mức độ nghiêm trọng của tình trạng đột quỵ do nhiệt của chó và bắt đầu điều trị khẩn cấp theo yêu cầu. Điều trị sốc nhiệt có thể phức tạp và thường bao gồm thời gian nằm viện dài ngày. Điều trị có thể bao gồm:
Làm mát khẩn cấp, đặc biệt nếu nhiệt độ cơ thể của chó vẫn còn cao
Truyền dịch tĩnh mạch để điều trị mất nước, sốc và làm hạ nhiệt cơ thể bên trong
Liệu pháp oxy
Gây mê và đặt nội khí quản cho thú cưng khó thở hoặc bất tỉnh
Thuốc bảo vệ dạ dày và thuốc chống buồn nôn trong trường hợp nôn mửa và tiêu chảy (vì ruột có thể nhão và bắt đầu chết)
Thuốc kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng máu thứ phát (nhiễm độc máu)
Giảm đau
Thuốc trợ tim nếu cần
Xét nghiệm máu để đánh giá mức độ nghiêm trọng của tình trạng mất nước, kiểm tra đông máu, đánh giá chức năng cơ quan và theo dõi đáp ứng với điều trị
Truyền máu hoặc huyết tương cho chó có vấn đề về đông máu
Theo dõi và điều trị liên tục, thường là ở phòng chăm sóc đặc biệt
Làm thế nào để ngăn ngừa chó bị shock nhiệt?
Đột quỵ do nóng có thể phòng ngừa được. Cũng như nhận thức được các dấu hiệu và triệu chứng để có thể tiến hành điều trị ngay lập tức, hãy đảm bảo thú cưng của bạn được giữ trong điều kiện môi trường thích hợp. Chúng bao gồm:
Không bao giờ để thú cưng không có người trông coi trong ô tô đang dừng đỗ
Khi lên kế hoạch cho các chuyến đi bằng ô tô, luôn giữ cho ô tô mát mẻ, đảm bảo các điểm dừng thường xuyên và có sẵn nước
Tránh tập thể dục vào những thời điểm nóng nhất trong ngày
Đảm bảo cung cấp cho chó có nhiều nước mát và bóng râm
Không để vật nuôi trong nhà hoặc nhà để xe nóng, đóng cửa
Tránh dắt thú cưng đi trên cát nóng, bê tông, đường nhựa hoặc bất kỳ bề mặt nào khác có nhiệt phản xạ
Giữ cho chó đủ nước bằng cách dễ dàng tiếp cận với nước
Sốc nhiệt ở chó đe dọa đến tính mạng và có thể gây tử vong, đặc biệt là nếu không can thiệp nhanh chóng. Bạn có thể ngăn ngừa say nắng bằng cách quản lý cẩn thận hoạt động của chó khi thời tiết nóng hơn. Việc nhận biết sớm các triệu chứng say nắng như thở hổn hển hoặc không có nhiều năng lượng cũng rất quan trọng. Hành động nhanh chóng để làm mát con chó của bạn và chăm sóc thú y ngay lập tức có thể giúp tăng cơ hội sống sót của chúng.
